لب تاب یا لپ تاپ؟ مسئله این است
در دنیای فناوری، واژهها فقط وسیلهای برای برقراری ارتباط نیستند؛ گاهی خودشان تبدیل به موضوع بحث میشوند. یکی از نمونههای جالب همین ماجرا، واژهای است که تقریباً همهی ما روزانه با آن سروکار داریم: لپ تاپ. یا شاید هم لب تاب؟ اگر در شبکههای اجتماعی، پیامرسانها یا حتی تبلیغات آنلاین چرخی زده باشید، حتماً شکلهای مختلفی از این واژه را دیدهاید. بعضیها با اطمینان مینویسند «لب تاب»، بعضیها با وسواس علمی میگویند «لپ تاپ»، و خیلیها هم اصلاً توجهی به این تفاوت نمیکنند.
در این مقاله از آی تی کلوپ، قصد داریم بررسی کنیم چرا واژهی «لبتاب» اینقدر رایج شده و اصلاً شکل درست آن چیست؟ با ما همراه باشد تا از پشتصحنهی این واژهی پرکاربرد سر دربیاریم.
ریشهشناسی واژه لپ تاپ
واژهی لپ تاپ (Laptop) از زبان انگلیسی وارد فارسی شده و در اصل از ترکیب دو واژهی Lap و Top ساخته شده است:
Lap بهمعنای فاصلهی میان زانو و مفصل ران است.
Top بهمعنای «روی» یا «بالا».
در نتیجه Laptop بهمعنای کامپیوتری است که روی ران پا قرار میگیرد.
این واژه در دههی ۱۹۸۰ میلادی، همزمان با ورود نخستین کامپیوترهای قابل حمل به بازار، رواج پیدا کرد. در آن دوران بیشتر مردم از کامپیوترهای رومیزی (Desktop) استفاده میکردند و لپتاپها برای مدیران و کسانی که دائماً در سفر بودند، یک تحول بزرگ به شمار میآمدند.
همین ویژگی باعث شد لپ تاپها خیلی زود جای خود را در محیطهای کاری، آموزشی و حتی استفادههای شخصی پیدا کنند.
پیشنهاد خواندنی: هارد اکسترنال چیست؟
تلفظ صحیح واژه لپ تاپ با لهجه بریتانیایی
تلفظ صحیح واژه لپ تاپ (Laptop) با لهجه بریتانیایی: /ˈlæp.tɒp/
صوت تلفظ صحیح واژه لپ تاپ در لهجه بریتانیایی :
تلفظ صحیح واژه لپ تاپ با لهجه آمریکایی
تلفظ صحیح واژه لپ تاپ (Laptop) با لهجه آمریکایی: /ˈlæp.tɑp/
صوت تلفظ صحیح واژه لپ تاپ در لهجه آمریکایی :
پیشنهاد خواندنی: کارت گرافیک چیست؟
چرا بعضیها مینویسن لب تاب؟
با گسترش استفاده از لپتاپها در ایران، این واژه مستقیماً از انگلیسی وارد زبان فارسی شد. اما به دلیل تفاوتهای آوایی میان دو زبان، تلفظ آن برای بسیاری از فارسیزبانها دشوار بود. ترکیب «پ» و «ت» پشت سر هم که در فارسی کمتر رایج است، باعث شد شکل گفتاری «لبتاب» رایج شود. این شکل نه تنها راحتتر تلفظ میشود، بلکه به گوش فارسیزبانها آشناتر میآید و همین سادگی در گفتار باعث شد به مرور وارد نوشتار نیز شود. بهتدریج این تلفظ گفتاری در نوشتار نفوذ کرد و شکل «لبتاب» در میان کاربران فارسیزبان، بهویژه در فضای مجازی و گفتار غیررسمی رایج شد.
البته این تغییر فقط مخصوص واژهی «لپتاپ» نیست. زبان فارسی در برخورد با واژههای خارجی بارها چنین تجربهای داشته است. نمونهی دیگر آن واژه «پیتزا»ست که در زبان اصلی بیشتر شبیه «پیتسا» تلفظ میشود اما در فارسی شکل سادهتر «پیتزا» جا افتاده و همانطور در گفتار و نوشتار استفاده میشود.
آیا استفاده از لب تاب غلط است؟
بله، غلط است.
شکل درست و پذیرفتهشده این واژه در فارسی «لپ تاپ» است. هرچند در گفتار روزمره خیلیها «لب تاب» میگویند، اما در نوشتار رسمی، رسانهای یا علمی باید از شکل صحیح استفاده شود. این انتخاب نهتنها دقت زبانی را نشان میدهد بلکه به متن اعتبار بیشتری میبخشد.
✅ درست: لپ تاپ
❌ نادرست: لب تاب، لپ تاپ، لپ تاب
پیشنهاد خواندنی: مادر برد چیست؟
سوالات متداول
۱. کدوم طرز نوشتن درست است؟ لب تاب یا لپ تاپ؟
املا و شکل صحیح این واژه «لپ تاپ» است و شکلهای «لب تاب»، «لب تاپ» و «لپ تاب» نادرست به حساب میآیند.
۲. ریشه واژه لپ تاپ چیست؟
واژهی Laptop از زبان انگلیسی وارد فارسی شده و از ترکیب دو بخش زیر ساخته شده است:
- Lap: فاصلهی میان زانو و مفصل ران
- Top: «روی» یا «بالا»
در واقع لپ تاپ کامپیوتری است که میتوان آن را روی ران پا گذاشت و نیازی به میز ندارد.
۳. تلفظ صحیح لپ تاپ با لهجه آمریکایی و بریتانیایی چگونه است؟
تلفظ صحیح واژه لپ تاپ با لهجه آمریکایی: /ˈlæp.tɑp/
تلفظ صحیح واژه لپ تاپ با لهجه بریتانیایی: /ˈlæp.tɒp/
دیدگاهتان را بنویسید