مقدمه
هرزنامه واتساپ چیست؟ احتمالا برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام کار با واتساپ، ناگهان پیامهای عجیب و غریب دریافت کنید؛ پیامهایی پر از لینکهای ناشناس، تبلیغات وسوسهکننده یا وعدههای غیرواقعی مثل برنده شدن گوشی رایگان. این نوع پیامها همان چیزی هستند که به آنها «هرزنامه واتساپ» یا اسپم گفته میشود.
هرزنامهها فقط مزاحم نیستند؛ بلکه گاهی میتوانند خطرناک هم باشند. برخی از آنها با هدف سرقت اطلاعات شخصی طراحی شدهاند و برخی دیگر ممکن است راهی برای نفوذ به گوشی یا آلوده کردن آن باشند.
به همین دلیل لازم است درباره آنها اطلاعات بیشتری داشته باشیم. در این مقاله از آیتی کلوپ بررسی میکنیم که هرزنامه در واتساپ چیست و چه اقداماتی میتوان برای جلوگیری از مشکلات ناشی از آن انجام داد.
هرزنامه واتساپ چیست؟
هرزنامه واتساپ به پیامهای ناخواستهای گفته میشود که بدون هیچ زمینه قبلی در گوشی ظاهر میشوند. این پیامها معمولاً شامل لینکهای ناشناس، تبلیغات اغراقآمیز یا متنهایی عجیب هستند که هیچ ارتباطی با شما ندارند. هدف بیشتر آنها این است که شما روی لینکی کلیک کنید یا پاسخی بدهید تا از آن سوءاستفاده کنند.
حالا شاید بپرسید چه فرقی بین این پیامها و تبلیغات عادی وجود دارد؟ تبلیغات عادی معمولاً از طرف شرکتها یا برندهای واقعی ارسال میشوند و تا حد زیادی قابل اعتماد هستند. اما هرزنامهها داستان دیگری دارند؛ بیشترشان منبع مشخصی ندارند، وعدههای غیرواقعی میدهند و میتوانند راهی برای فیشینگ یا حتی دزدیدن اطلاعات شما باشند.
پیشنهاد خواندنی: ایا با دیلیت اکانت واتساپ پیامها حذف میشود؟
انواع هرزنامه در واتساپ
هرزنامههایی که در واتساپ میچرخند، شکلهای مختلفی دارند . با این حال میتوان آنها ربه چند دسته کلی تقسیم کرد:
۱. لینکهای مشکوک و جعلی
رایجترین نوع هرزنامه، پیامهایی هستند که حاوی لینکهای ناشناساند. این لینکها ممکن است ظاهری عادی و قابلاعتماد داشته باشند، اما در واقع شما را به سایتهای تقلبی، آلوده یا فیشینگ هدایت میکنند. کلیک روی این لینکها میتواند منجر به سرقت اطلاعات شخصی، نصب بدافزار یا حتی نفوذ به حسابهای کاربری شما شود.
۲. پیامهای زنجیرهای
این پیامها معمولاً با وعدههای غیرواقعی یا هشدارهای ساختگی همراه هستند و از شما میخواهند آن را برای چند نفر دیگر ارسال کنید. نمونههایی مانند «برای دریافت اینترنت رایگان، این پیام را به ۲۰ نفر بفرست» یا «برنده ۵۰۰ هزار تومان شدی! فقط فرم زیر را پر کن» از جمله رایجترین نمونهها هستند. هدف این پیامها گسترش سریع هرزنامه و به دام انداختن افراد بیشتر است.
۳. تبلیغات بیش از حد
برخی کاربران یا گروهها پیامهای تبلیغاتی را بهصورت مکرر و بدون درخواست ارسال میکنند. اگرچه این نوع پیامها همیشه خطرناک نیستند، اما وقتی بیش از حد تکرار شوند یا محتوای گمراهکننده داشته باشند، به هرزنامه تبدیل میشوند و میتوانند تجربه کاربری را مختل کنند.
۴. پیامهای فیشینگ و کلاهبرداری
خطرناکترین نوع هرزنامه، پیامهایی هستند که با هدف فریب کاربر و سرقت اطلاعات حساس طراحی شدهاند. این پیامها ممکن است شما را به وارد کردن اطلاعات بانکی، ارسال کد تأیید یا کلیک روی لینکهایی با ظاهر رسمی ترغیب کنند. در واقع این پیامها ابزار اصلی مهاجمان سایبری برای دسترسی به اطلاعات شخصی و مالی کاربران هستند.
پیشنهاد خواندنی: دلیل نخوردن تیک دوم در واتساپ چیست؟
روشهای مقابله با هرزنامه واتساپ
برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی ناشی از هرزنامهها در واتساپ، رعایت چند نکته ساده اما مؤثر میتواند امنیت شما را تا حد زیادی افزایش دهد:
بلاک و ریپورت کردن فرستنده: اگر پیام مشکوکی دریافت کردید، بلافاصله فرستنده را بلاک کرده و از طریق گزینه Report به واتساپ گزارش دهید تا از گسترش پیامهای ناخواسته جلوگیری شود.
فعالسازی تنظیمات حریم خصوصی واتساپ: در بخش تنظیمات، دسترسی به عکس پروفایل، وضعیت و اطلاعات تماس را محدود کنید تا افراد ناشناس نتوانند به راحتی با شما ارتباط برقرار کنند.
کلیک نکردن روی لینکهای ناشناس: هیچگاه روی لینکهایی که از منابع نامشخص ارسال شدهاند کلیک نکنید، حتی اگر ظاهرشان قابلاعتماد باشد. این لینکها ممکن است شما را به سایتهای آلوده یا جعلی هدایت کنند.
استفاده از تأیید دو مرحلهای (Two-Step Verification): با فعالسازی این قابلیت، ورود به حساب واتساپ نیازمند کد شش رقمی ثابت خواهد بود و امنیت حساب شما افزایش مییابد. یعنی حتی اگر روی پیامهای ناشناس کلیک کنید و اطلاعات حساب کاربریتان لو برود، هکرها نمیتواند وارد حساب واتس اپ شما شود؛ چون برای ورود، علاوه بر رمز عبور ثابت، به یک کد شش رقمی هم نیاز دارند که فقط شما آن را میدانید.
اگر اشتباهی روی هرزنامه کلیک کردیم چه کنیم؟
گاهی ممکن است ناخواسته روی یک لینک مشکوک در واتساپ کلیک کنیم. در چنین شرایطی با انجام چند اقدام امنیتی میتوان از آسیبهای بعدی جلوگیری کرد. در ادامه، مهمترین اقدامات فوری را مرور میکنیم:
۱. بررسی تنظیمات واتساپ و حسابهای متصل
اولین کار این است که مطمئن شوید حساب واتساپ شما تغییر نکرده باشد.
۱. واتساپ را باز کنید و به مسیر Settings (تنظیمات) → Account (حساب کاربری) بروید. در این قسمت بررسی کنید که نام، تصویر پروفایل یا اطلاعات شخصی شما تغییر نکرده باشد.
۲. سپس به بخش Settings → Linked Devices (دستگاههای متصل) بروید. در این قسمت لیست دستگاههایی که به حساب واتساپ شما متصل هستند نمایش داده میشود. اگر دستگاهی ناشناس مشاهده کردید، فوراً آن دستگاه را از لیست دستگاههای متصل به حساب واتساپ خود حذف کنید تا دسترسی افراد غیرمجاز قطع شود.
پیشنهاد خواندنی: آموزش بروزرسانی وضعیت واتساپ
۲. فعالسازی تأیید هویت دو عاملی (2FA)
احراز هویت دو مرحلهای (2FA) یک لایه امنیتی اضافه است که جلوی ورود افراد غیرمجاز به حساب شما را میگیرد. وقتی 2FA را فعال کنید، برای ورود به واتساپ علاوه بر نام کاربری و رمز عبور، باید یک پین ششرقمی هم وارد کنید. به این ترتیب حتی اگر نام کاربری و رمز عبور شما در اختیار هکرها قرار گیرد، کسی نمیتواند به حساب شما وارد شود. برای فعال کردن این قابلیت لازم است مراحل زیر را انجام دهید:
۱. در واتساپ به مسیر Settings → Account → Two-step verification → Enable بروید.
۲. یک پین ششرقمی دلخواه انتخاب کنید.
۳. یک ایمیل بازیابی معتبر وارد کنید تا در صورت فراموشی پین شش رقمی، بتوانید آن را بازیابی کنید.
۴. اسکن امنیتی گوشی با آنتیویروس
کلیک روی برخی لینکها ممکن است منجر به دانلود یا نصب بدافزارها شود که شما آنها را نمیبینید و در پسزمینه گوشی فعال باقی میمانند. به همین دلیل حتماً باید گوشی خود را اسکن کنید. بنابراین اگر روی گوشی خود آنتیویروس دارید (مثل Kaspersky، Avast، Bitdefender یا Norton)، آن را باز کنید و گزینه Full Scan (اسکن کامل) را اجرا کنید.
۵. اطلاعرسانی به مخاطبین
اگر بعد از کلیک روی لینک مشکوک، واتساپ شما به طور خودکار پیام یا لینکی به مخاطبان ارسال کرده باشد، حتماً آنها را مطلع کنید تا روی آن کلیک نکنند. این کار باعث میشود زنجیره انتشار هرزنامه متوقف شود و دیگران گرفتار لینکهای خطرناک نشوند.
۶. گزارشدادن و پیگیری حرفهای
اگر متوجه دسترسی غیرمجاز یا مشکلات دیگر شدید، حتماً آن را به پشتیبانی واتساپ گزارش دهید. برای اینکار مسیر Settings → Help → Contact Us را باز کنید و مشکل خود را توضیح دهید، برای مثال:
“I clicked on a suspicious link and there may be unauthorized access to my account“
واتساپ مشکل شما را بررسی میکند و در صورت نیاز، راهنماییهای لازم را برای ایمن نگه داشتن حساب ارائه میدهد.
پیشنهاد خواندنی: از کجا بفهمیم پیام در واتساپ خوانده شده؟
جمعبندی
همانطور که گفته شد، هرزنامههای واتساپ میتوانند از یک مزاحمت ساده به یک تهدید جدی برای امنیت اطلاعات شخصی تبدیل شوند. بسیاری از این پیامها با هدف فریب، سرقت اطلاعات، جاسوسی یا آلوده کردن گوشی شما طراحی شدهاند، بنابراین بهتر است با احتیاط کامل با آنها برخورد کنید. توجه به این نکات و دانستن روشهای مقابله، بهترین راه برای محافظت از اطلاعات و امنیت دیجیتال شماست.
دیدگاهتان را بنویسید